Ontologiczne podstawy estetyki. Zarys koncepcji Nicolaia Hartmanna

Jakkolwiek byśmy ocenili podjętą przez Hartmanna próbę zbudowania warstwowej koncepcji dzieła sztuki na gruncie estetyki, to musimy przyznać, że jego praca zdumiewa głębią trafnych analiz i rozmachem omawianej problematyki. Hartmann był de facto pierwszym myślicielem, który tak szczegółowo rozważał kwestie estetyczne odniesione do poszczególnych przejawów artystycznej działalności, takich jak muzyka, malarstwo, teatr, literatura (w tym również poezja), architektura, a nawet ornamentyka, próbując przy tym stworzyć spójny konstrukt estetyczny. Nadzieje na ostateczne rozwiązanie zagadnień, które Nicolai Hartmann podjął w swojej Estetyce, nie zostały dotąd spełnione i nie ma na razie podstaw, by liczyć na ostateczne załatwienie tych kwestii w dającej się przewidzieć przyszłości. Niemniej jednak wkład Nicolai Hartmanna w obszar zagadnień estetyki jest trudny do przecenienia i nie sposób go zlekceważyć.