Walka polityczno-prawna o następstwo tronu po Władysławie Jagielle w latach 1424-1434

NOMINACJA do Nagrody w Konkursie im. Jana Długosza (Kraków 2016)

Praca omawia w sposób szczegółowy, po raz pierwszy w literaturze przedmiotu, tło czwartego małżeństwa Władysława Jagiełły oraz zabiegi polityczne i prawne czynione w celu uzyskania zgody communitatis polskiej i litewskiej na objęcie po nim tronu przez pierworodnego syna – Władysława III zw. Warneńczykiem. Autorka postanowiła na nowo przyjrzeć się wydarzeniom wiążących się z walką o tron na tle sytuacji prawnej dynastii, układu sił polskiej elity, stosunków polsko-litewskich, z odniesieniami do roli zakonu krzyżackiego i Zygmunta Luksemburskiego. W toku przeprowadzonych badań, z wykorzystaniem nieuwzględnionych dotąd źródeł, poczyniono wiele istotnych ustaleń odnoszących się do wydarzeń z lat 1424-1434, poprzedzających elekcję i koronację Władysława juniora na tron polsko-litewski w lipcu 1434 roku.

SPIS TREŚCI:
WSTĘP
ROZDZIAŁ 1. NIGDY NIE TRACIĆ NADZIEI
1.1. Czwarte małżeństwo Władysława Jagiełły
1.2. W oczekiwaniu na koronację i syna
1.3. Koronacja Zofii Holszańskiej z intrygami wokół małżeństwa Jadwigi Jagiellonki w tle
1.4. Dobra nowina
ROZDZIAŁ 2. VERUS HERES ET SUCCESSOR?
2.1. „Upragniony syn zajaśniał”
2.2. Chrzest pierworodnego i jego wymowa polityczna
2.3. Hołd mieszczan krakowskich i problemy z uznaniem następstwa tronu
2.4. Zatarg o granice biskupstwa krakowskiego i zjazd w Sieradzu (1425)
2.5. Plany dynastyczne Jagiełły i Witolda z przełomu 1424 i 1425 r.
ROZDZIAŁ 3. OD ZJAZDU W BRZEŚCIU KUJAWSKIM DO ZJAZDU W BRZEŚCIU LITEWSKIM (1425)
3.1. Walka polityczno-prawna przed zjazdem w Brześciu Kujawskim – pierwsze akty hołdownicze
3.2. Zjazd w Brześciu Kujawskim i jego postanowienia w kwestii następstwa tronu
3.3. Walka polityczno-prawna o uznanie sukcesji tronu po zjeździe w Brześciu Kujawskim
3.4. Zjazd polsko-litewski w Brześciu Litewskim a kwestia następstwa tronu
ROZDZIAŁ 4. POD PRETEKSTEM MŁYNA W LUBICZU
4.1. Zjazd w Grodnie (1425)
4.2. Zimowe polowanie z wielką polityką w tle
4.3. Zmagania dyplomacji polskiej i litewskiej
4.4. Zjazd w Warcie (1426) i sprawa lenna mazowieckiego
4.5. Zjazd w Łęczycy (1426)
4.6. Konsekwencje narodzin drugiego syna Jagiełły – Kazimierza
ROZDZIAŁ 5. BURZLIWY ROK 1427
5.1. W cieniu buntu szlachty ruskiej
5.2. Bezwarunkowy hołd ziem ruskich
5.3. Zjazd generalny w Wiślicy i polityczne tło oskarżeń królowej Zofii o niewierność małżeńską
5.4. Rzekomi współwinni i ich oskarżyciele
5.5. Kryzys dynastii a zjazd w Horodle
5.6. W cieniu plotek – narodziny Kazimierza Andrzeja
5.7. Konsekwencje oskarżeń królowej Zofii o niewierność małżeńską
ROZDZIAŁ 6. PRÓBA SIŁ CZYNNIKÓW RZĄDZĄCYCH
6.1. Próby i sposoby zacieśnienia więzi polsko-litewskich
6.1.1. Powtórny zapis oprawy dla wielkiej księżnej Julianny
6.1.2. Wyprawa na Nowogród Wielki
6.1.3. Propolska polityka kościelna
6.2. Witold sędzią polubownym w sporze polsko-krzyżackim
6.3. Przygotowania do zjazdu łuckiego
6.4. Zjazd łucki (1429) i jego skutki w kwestii następstwa tronu
6.5. Kolejna odsłona plotek o rzekomej niewierności królowej Zofii
6.6. Kim byli intryganci polityczni?
6.7. Akty hołdownicze panów polskich z 1428 i 1429 r.
6.8. Wyjazd „ostatniej szansy”?
ROZDZIAŁ 7. PRZYWILEJ JEDLNEŃSKI MARTWĄ LITERĄ PRAWA?
7.1. Zjazd w Jedlni (1430) i ustalenia w kwestii następstwa tronu
7.2. Zofia samodzielną regentką?
7.3. Gra Witolda, próby mediacji i negocjacji oraz podróż Jagiełły do Wilna
7.4. Zgon Witolda, objęcie władzy na Litwie przez Świdrygiełłę i sprawa „uwięzienia” Jagiełły
7.5. Zjazd w Warcie (1430) a kwestia następstwa tronu
7.6. Zjazd sandomierski (1431) i kolejna odsłona sporu o regencję
7.7. Inne przejawy walki polityczno-prawnej o sukcesję
7.8. Zjazd w Bieczu (1431) i hołd starosty krakowskiego
7.9. Walka piórem – Laus Cracoviae
ROZDZIAŁ 8. RAZEM POD BERŁEM JAGIELLONÓW CZY OSOBNO?
8.1. Misja Jana Lutkowica, zjazd w Horodle (1431) i wyprawa łucka
8.2. Oskarżenia królewny Jadwigi wobec królowej Zofii i ostatnia odsłona plotki o nieprawym pochodzeniu królewiczów
8.3. Propozycja regencji dla Świdrygiełły i nieudany (niedoszły) zjazd w Połubiczach (1432)
8.4. Zjazd sieradzki (1432) i elekcja królewicza Władysława na tron polsko-litewski
8.5. Zamach stanu na Litwie, tzw. umowa grodzieńska (1432) i jej następstwa
8.6. Przywilej krakowski (1433) i jego postanowienia w kwestii następstwa tronu oraz unia grodzieńska (właściwie: krakowsko-trocka)
8.7. Walka o władzę na Litwie na forum międzynarodowym
8.8. Polsko-litewski zjazd w Krynkach (1434) i zatwierdzenie unii grodzieńskiej (właściwie: unia grodzieńsko-nowokorczyńska)
ZAKOŃCZENIE
WYKAZ SKRÓTÓW
BIBLIOGRAFIA
Źródła rękopiśmienne
Źródła drukowane i katalogi
Literatura
INDEKS OSÓB
SUMMARY