Dać wyraz uczuciom. Analizy na podstawie tekstów kultury i wypowiedzi młodzieży

Zamieszczone w niniejszym tomie studia oraz szkice nie tylko wpisują się w językowy nurt badań nad uczuciami, ale także uwzględniają aspekt kulturowych uwarunkowań wyrażanych w tekstach postaw i emocji. Publikacja stanowi próbę opisania językowych oraz kulturowych sposobów wyrażania uczuć w literaturze dawnej i współczesnej, jak i w kulturze popularnej, m.in. w filmie i prasie, jak również w języku młodzieży. Autorami zaprezentowanych w książce artykułów są młodzi pracownicy nauki, głównie filolodzy, pochodzący z dwunastu ośrodków akademickich Polski, m.in. Warszawy, Lublina, Krakowa, Katowic, Poznania, Słupska, Torunia, Rzeszowa. Opracowanie nie prezentuje wszystkich, bardzo skomplikowanych, metod badania postaw i emocji, ale zamieszczone artykuły dają odpowiedź na wiele pytań bardzo istotnych zarówno dla literaturoznawców, jak i językoznawców, a także nauczycieli języka polskiego.

Spis treści Przedmowa   Rozdział I UCZUCIA W POLSKIEJ LEKSYKOGRAFII Marek Kaszewski, Miejsce nazw uczuć w polskiej leksykografii historycznej Dorota Kondratczyk-Przybylska, O ‘przyjacielu’ w dawnej i współczesnej polszczyźnie   Rozdział II O UCZUCIACH W TEKSTACH LITERACKICH Blandyna Pieprzyca, Wnętrze starotestamentalnego człowieka miejscem wyrażania jego uczuć i emocji Katarzyna Bagrowska, „Miłość jest jedną z podstawowych rzeczy, które możemy opi-sać, ale nie możemy całkowicie zdefiniować”. O biblijnych określeniach miłości Małgorzata Konarzewska, Analogie terminologiczne i leksykalne w twórczości św. Jana oraz mistyków świata islamu Iga Sobina, Melodramat – sztuka łatwego wzruszenia. Językowe i kulturowe sposoby wyrażania emocji w teatrze polskim przełomu XVIII i XIX wieku Anna Kupiszewska, Królestwo grozy. Człowiek w gotyckim świecie strachu i lęku Katarzyna Fedorowicz, Melancholia, pragnienie absolutu i pustka. Dziennik intymny Henriego-Frédérica Amiela w optyce teorii „relacji z obiektem” Melanie Klein Joanna Jabłońska, „Nie będę niewolnicą żadnej miłości”, czyli macierzyństwo według Anny świrszczyńskiej Krystyna Gielarek, Kulturowe źródła przyjaźni Rudego, Alka i Zośki Agnieszka Barátka, O postawie wobec śmierci na przykładzie Wystawy róż Istvána Örkénya Stanisław Kusiak, Pomiędzy pragnieniem lewitacji a brutalnym konkretem dorosłości – Półtraktat o lewitacji Bogdana Madeja Grzegorz Kobędza, Relacje interpersonalne w przekładzie. Wyraz kolega i jego ekwiwalenty w brazylijskim tłumaczeniu Ferdydurke Joanna Psiuk, Teoria afektywna a poezja Tadeusza Różewicza. śmierć podmiotu i na-rodziny poezji Oleksandra Kutiepova, Leksyka emotywna w twórczości Anny Achmatowej   Rozdział III METAFORYCZNE OBRAZOWANIE I WYRAŻANIE UCZUĆ Marcin Sztomberski, Amalgamaty konceptualne jako alternatywna forma analizy metafor emocji Agnieszka Kusz, Początek i koniec miłości w metaforze na przykładzie piosenek Agnieszki Osieckiej Aleksandra Domogała, O porcji uczuć w znaczeniu czasowników mówienia motywowanych głosami zwierząt   Rozdział IV O POSTAWACH I EMOCJACH W TEKSTACH KULTURY POPULARNEJ Weronika Kocela, „Niemiłe nawet największe dostatki w utrapieniu”. O uczuciach towarzyszących stanom zdrowia i choroby na podstawie wybranych osiemnasto-wiecznych poradników medycznych Anna Pięcińska, Są różne tęsknoty… Obraz tęsknoty w polskich szantach Marzena Bąk, Grupy leksykalne nazw uczuć w serialu animowanym Bracia koala Karolina Jadanowska, Leksyka nazywająca uczucie miłości w tekstach piosenek hip-hopowych Katarzyna Grzyb, „Ja” widziane oczami „innego we mnie”. Zjawisko dialogicznej emocjonalności na blogach internetowych Karolina Krzysztoń, Językowe sposoby wyrażania emocji w tekstach prasowych Anna Czajka-Bubniak, „Sprawa małej Madzi” jako przejaw gry z emocjami odbiorców   Rozdział V ROZUMIENIE I WYRAŻANIE UCZUĆ W PEDAGOGICE ORAZ W JĘZYKU MŁODZIEŻY Ewa Kopeć, Miłość, przyjaźń i szacunek w rozważaniach pedagoga Bogusława Stec-świderska, Facebookowi barbarzyńcy? Jak wyrażają uczucia użyt-kownicy portalu społecznościowego Dominika Izdebska-Długosz, Słownictwo nazywające uczucia w pracach pisemnych ukraińskojęzycznych studentów uczących się języka polskiego jako obcego