Złote lata polonistyki lwowskiej (1919-1939)

Nagroda pozaregulaminowa podczas 20. edycji Poznańskich Dni Książki nie tylko Naukowej w 2016.

Prezentowana książka jest pierwszą monografią poświęconą lwowskiej polonistyce – ze szczególnym uwzględnieniem okresu, kiedy Uniwersytet Jana Kazimierza szczycił się uczonymi o światowej renomie (Stefanem Banachem, Rudolfem Weiglem, Eugeniuszem Romerem, Janem Czekanowskim, Kazimierzem Twardowskim czy Romanem Ingardenem – by wymienić tylko niektórych). Filologia polska, która europejski rozgłos zawdzięczała m.in. Juliuszowi Kleinerowi, Eugeniuszowi Kucharskiemu, Janowi Kasprowiczowi czy Tadeuszowi Lehrowi-Spławińskiemu, rywalizować mogła wówczas jedynie z krakowską, pod niejednym względem ją przewyższając. W bogatej galerii uczonych odnajdzie Czytelnik także postaci genialnych językoznawców Andrzeja Gawrońskiego i Jerzego Kuryłowicza, najwybitniejszego przedwojennego romanisty Edwarda Porębowicza czy legendarnego dziś Jana Gwalberta Pawlikowskiego. Nie są to tradycyjne konterfekty, ale ludzie z krwi i kości, profesorowie w todze i szlafroku, docenci i asystenci widziani z wysokości katedry i z perspektywy kawiarni czy mieszkania. Pozna Czytelnik środowisko studenckie w swojej różnorodności, podpatrywane w czasie egzaminów, w bibliotekach, na stancjach, w knajpkach, w teatrze. Odkryje związki łączące ludzi nauki z lwowską bohemą, dziennikarzami, wydawcami. Poczuje atmosferę tego kresowego grodu i pochyli się nad bohaterstwem jego mieszkańców w czasie wojen, które niczym klamry spinają złoty okres lwowskiej polonistyki. Zachęcamy do lektury, do odkrywania wielu nieznanych szczegółów, które autor z pasją detektywa tropił w lwowskich archiwach, do refleksji nad piękną kartą polskiej historii, opowiedzianą językiem żywym, wartkim, serdeczny

Spis treści:

Wstęp

Rozdział I. Uniwersytet Lwowski u progu dwudziestolecia międzywojennego

Rozdział II. Rozwój katedr polonistycznych oraz filologii z nimi powiązanych – ich przedstawiciele

1. Katedry historycznoliterackie

2. Katedry językoznawcze

3. Katedry klasyczne i filologie nowożytne

4. Katedry w latach drugiej wojny światowej i powojennych

CZĘŚĆ PIERWSZA: UCZENI I ICH OSIĄGNIĘCIA

Rozdział III. Historycy literatury

1. Pokolenie starsze

1.1. Józef Kallenbach

1.2. Bronisław Gubrynowicz

1.3. Wiktor Hahn

1.4. Konstanty Wojciechowski

1.5. Wilhelm Bruchnalski

1.6. Jan Kasprowicz

2. Pokolenie młodsze

2.1. Juliusz Kleiner

2.2. Eugeniusz Kucharski

2.3. Kazimierz Kolbuszewski

2.4. Stefan Vrtel-Wierczyński

2.5. Zygmunt Szweykowski

2.6. Stefania Skwarczyńska

2.7. Asystenci Kleinera – Mieczysław Piszczkowski i Janina Garbaczowska

2.8. Asystenci Kucharskiego – Władysław Floryan, Artur Hutnikiewicz
i Stefan Kawyn

3. Przedstawiciele innych dyscyplin w roli historyków literatury

3.1. Stanisław Łempicki

3.2. Emil Petzold

3.3. Karol Badecki

4. Lwowscy badacze literatury spoza uniwersyteckich katedr

4.1. Jan Gwalbert Pawlikowski

4.2. Ludwik Bernacki

4.3. Rafał Marceli Blüth

4.4. Marian Jakóbiec

Rozdział IV. Językoznawcy

1. Kazimierz Nitsch

2. Henryk Ułaszyn

3. Tadeusz Lehr-Spławiński

4. Henryk Gaertner

5. Witold Taszycki

6. Zdzisław Stieber

7. Andrzej Gawroński

8. Jerzy Kuryłowicz

9. Maria Dłuska

10. Asystenci przy katedrze języka polskiego i filologii słowiańskiej

10.1. Stanisław Bąk

10.2. Władysław Kuraszkiewicz

10.3. Tadeusz Milewski

10.4. Stanisław Jodłowski

10.5. Franciszek Jakubowski

10.6. Zygmunt Rysiewicz

10.7. Stefan Hrabec

10.8. Stanisław Rospond

Rozdział V. Filolodzy klasyczni i nowożytni

1. Ryszard Ganszyniec (Gansiniec)

2. Jerzy Kowalski

3. Stanisław Witkowski

4. Edward Porębowicz

5. Zygmunt Czerny

6. Kazimierz Jarecki

7. Władysław Tarnawski

8. Jan Janów

Rozdział VI. Metodycy

1. Ryszard Skulski

2. Juliusz Kijas

CZĘŚĆ DRUGA: ŚRODOWISKO POLONISTYCZNE – LUDZIE I MIEJSCA

Rozdział VII. Baza lokalowa

Rozdział VIII. Kadra nauczająca

1. Uzyskiwanie stopni akademickich

1.1. Magisteria

1.2. Doktoraty

1.3. Habilitacje

1.4. Profesury

2. Sytuacja materialna. Status zawodowy i społeczny

2.1. Asystenci i adiunkci

2.2. Docenci

2.3. Profesorowie

Rozdział IX. Studenci

1.Warunki przyjęcia na studia

2.Pomoc materialna i opieka zdrowotna

3.Trochę statystyki

4.Antagonizmy narodowościowe i religijne

4.1.Sprawa żydowska: numerus clausus i getto ławkowe

4.2.Sprawa ukraińska

5.Koło Polonistów

6.Studia polonistyczne we wspomnieniach

6.1.Studenci o kolegach

6.2.Studenci o profesorach i asystentach

Rozdział X. Działalność zakładów naukowych. Tematyka wykładów, ćwiczeń, seminariów

1.Katedry historii literatury polskiej

2.Katedra języka polskiego

Rozdział XI. Rola bibliotek w pracy polonistów

1.Zakład Narodowy imienia Ossolińskich

2.Biblioteka Uniwersytecka

Rozdział XII. Towarzystwa naukowe

Rozdział XIII. Jubileusze, akademie i inne uroczystości

Rozdział XIV. Profesorskie przyjaźnie i animozje

Rozdział XV. Poloniści poza murami uczelni

Zakończenie. Ostatnie lata uniwersytetu – exodus profesorów

Bibliografia

Źródła archiwalne

Źródła drukowane

Spis ilustracji

Indeks