Polscy robotnicy przymusowi w Trzeciej Rzeszy

Dyplomy oraz medale uznania dla redaktora pracy prof. dr. hab. Włodzimierza Bonusiaka, redaktor Anny Szydło oraz dyrektora Wydawnictwa UR Stanisława Dudzińskiego za wspieranie działalności Stowarzyszenia Polaków Poszkodowanych przez III Rzeszę przyznane 15.09.2005. na Zamku Królewskim w Warszawie.

Pamięć o przeszłości jest obowiązkiem wobec przyszłości Promocja książki Wydawnictwa UR 15 września br. w Zamku Królewskim w Warszawie odbyła się uroczysta promocja książki “Polscy robotnicy przymusowi w Trzeciej Rzeszy”. Książka, której redaktorem naukowym jest prof. dr hab. Włodzimierz Bonusiak, powstała w naszym wydawnictwie, ukazała się w nakładzie (na razie) 15 tys. egz. i została w 90% sfinansowana z funduszy darczyńców. Składa się ona z kilku części: w pierwszej swoją wiedzę historyczną zaprezentowali naukowcy. Umieszczono w niej artykuł nieżyjącego już prof. Czesław Łuczaka nt. polityki zatrudnienia w Trzeciej Rzeszy. prof. Włodzimierza Bonusiaka, który obszernie omówił rekrutację, rozmieszczenie i strukturę polskich robotników przymusowych. prof. Włodzimierza Jastrzębskiego nt. warunków pracy i życia robotników oraz artykuł prawnika, specjalisty prawa międzynarodowego dr Elżbiety Mikos-Skuzy, wyjaśniający wg norm prawa międzynarodowego sytuację prawną robotników wynikającą m.in. z konwencji haskich. W części drugiej zobrazowano działania władz państwowych oraz organizacji społecznych (polskich i niemieckich), których celem było moralne zadośćuczynienie polskim robotnikom przymusowym przez Republikę Federalną Niemiec. Ponadto książka zawiera bogaty materiał ilustracyjny, indeks geograficzny oraz opis działań odnośnie do postanowień między RP a RFN w sprawie odszkodowań finansowych.

Z inicjatywą wydania książki wystąpił ZG Stowarzyszenia Polaków Poszkodowanych przez III Rzeszę w Warszawie, a przesłaniem jej jest ukazanie czytelnikom, przede wszystkim młodzieży, wiedzy na temat losów Polaków – ofiar nazizmu, przedstawienie podstawowych pojęć z zakresu problematyki, jak i przebiegu wypłat świadczeń dla ofiar Trzeciej Rzeszy w Polsce. W trakcie uroczystości, na której obecni byli m.in. ambasador Republiki Austrii, przedstawiciele Ambasady RFN, przewodniczący zarządu Fundacji “Polsko-Niemieckie Pojednanie”, przedstawiciele Polskiej Unii Ofiar Nazizmu, żyjący uczestnicy wydarzeń sprzed ponad 60 lat, których szeregi przerzedza nieubłagany upływ czasu, jak i rodziny poszkodowanych – zostały wręczone dyplomy uznania wraz z medalami za wspieranie działalności Stowarzyszenia Polaków Poszkodowanych przez Trzecią Rzeszę. Z naszej uczelni otrzymali je: rektor Włodzimierz Bonusiak, red. Anna Szydło i dyr. Wydawnictwa Stanisław Dudziński. Po prezentacji książki, której dokonał prof. W. Bonusiak, udaliśmy się do Sali Skarbca Zamku Królewskiego na wystawę “Zachować pamięć”, nad którą honorowy patronat objął prezydent RP – Aleksander Kwaśniewski. Prezentowane na wystawie dokumenty, mapy i fotografie oraz materiały audiowizualne przypominają, że założenia polityki Hitlera wyznaczyły Polakom rolę niewolników. Ekspozycja przybliża też sylwetki ofiar tego przerażającego systemu, ich los pozostanie na zawsze dowodem barbarzyństwa, podobnie jak obozy pracy i obozy koncentracyjne, pogromy i deportacje. Wystawa jest przestrogą dla całego świata i jeszcze jedną zachętą do budowania wspólnej, pokojowej przyszłości. I, podobnie jak książka, służyć ma “zasypywaniu rowów” i szukaniu tego, co łączy oba nasze narody. Prawie cały nakład książki został bezpłatnie przekazany do bibliotek szkół średnich w całej Polsce. Anna Szydło, “Gazeta Uniwersytecka”, nr 7/37, październik 2005

Spis treści:

lnhalt
Włodzimierz Bonusiak, Przedmowa
Marian Nawrocki, Słowo wstępne

I. POLSCY ROBOTNICY PRZYMUSOWI W TRZECIEJ RZESZY

Czesław Łuczak, Polityka zatrudnienia w Trzeciej Rzeszy
Włodzimierz Bonusiak Rekrutacja, rozmieszczenie i struktura polskich robotników przymusowych do pracy w Rzeszy
Włodzimierz Jastrzębski, Warunki pracy i życia robotników przymusowych
Elżbieta Mikos-Skuza, Deportacje i praca przymusowa Polaków w świetle norm prawa międzynarodowego

II. PAŃSTWOWE I SPOŁECZNE DZIAŁANIA NA RZECZ MORALNEGO J MATERIALNEGO ODSZKODOWANIA DLA POLSKICH ROBOTNIKÓW PRZY MUSOWYCH

Kazimierz Kąkol, Stanowisko władz polskich w latach 1945-1988 wobec odszkodowań
Thomas Lutz, Rozwój społeczno-politycznej dyskusji wokół odszkodowań dla robotników w powojennych Niemczech
Stanisław Zieliński. Odszkodowania indywidualne za prace niewolniczą, (przymusową) na rzecz Trzeciej Rzeszy jako zagadnienie prawa międzynarodowego
Karol Gawłowski, Walka o odszkodowania moralne i materialne za prace przymusową w Trzeciej Rzeszy (1939-1945)

III. FUNDACJA „POLSKO-NIEMIECKIE POJEDNANIE”

Andrzej Chmielarz, Wypłata świadczeń dla ofiar prześladowań nazistowskich w Polsce w latach 1992-2004 prowadzonych przez Fundację „Polsko-Niemieckie Pojednanie”

IV. MATERIAŁ ILUSTRACYJNY
Podsumowanie
Indeks nazw geograficznych