Z dziejów i kultury Żydów w Galicji

Galicja kojarzona jest dość powszechnie z wielokulturowością – niepowtarzalnym kolorytem narodowościowym i wyznaniowym, koegzystencją Polaków z Ukraińcami, Żydami, Niemcami oraz innymi grupami narodowościowymi. Żydzi stanowili w niej trzecią pod względem liczebności mniejszość narodową. Monografia im poświęcona jest efektem współpracy badaczy z Polski, Anglii, Holandii, Słowacji i Ukrainy. Jej celem jest propagowanie badań nad historią i kulturą galicyjskich Żydów. Pomieszczony w tomie zbiór artykułów cechuje rozmaitość spojrzenia. Zakres chronologiczny opracowania jest dość szeroki, obejmuje bowiem okres przedrozbiorowy, lata 1772–1918, czasy II Rzeczypospolitej i II wojny światowej aż po współczesność. Autorzy poruszają tematykę związaną z gospodarką i polityką Żydów w Galicji, ale też kwestie dobroczynności, opieki medycznej, literatury, muzyki i sztuki czy przejawów antysemityzm. W tomie znajdziemy również kulturowy i obyczajowy pejzaż codziennego życia społeczności żydowskiej w małomiasteczkowym środowisku, a także wzruszające ślady pobożności izraelickiej zachowane w inskrypcjach fundacyjnych na ścianach galicyjskich synagog. Takie urozmaicenie i duża różnorodność tematów odzwierciedla złożoność historii i dziedzictwa Żydów galicyjskich oraz sprawia, że publikacja stanowi niezwykle cenne źródło do dalszych pogłębionych badań na ten temat. Fenomen Galicji wciąż inspiruje.

SPIS TREŚCI   Michał Galas (Kraków), Wacław Wierzbieniec (Rzeszów), Wstęp   ZAGADNIENIA SPOŁECZNE I POLITYCZNE   Hanna Kozińska-Witt (Kraków): Miłosierdzie gminy miejskiej? Samorządowe subsydia dla krakowskich instytucji żydowskich w latach autonomii galicyjskiej, 1866–1914   Justyna Kasińska (Kraków): Udział Żydów galicyjskich w wyborach do Rady Państwa w 1873 r. w świetle polskiej prasy konserwatywnej i narodowej   Andriy Klish (Tarnopol), Ivanna Luchakivska (Drohobycz): The jewish question in the acivity of the Ukrainian Christian Socialists in Galicia (the end of the 19th – the beginning of the 20th cen.)   Grzegorz Wnętrzak (Warszawa): Udział społeczności żydowskiej województwa krakowskiego w wyborach do parlamentu w latach 1922–1930 w ujęciu statystycznym   Jacek Marian Hołub (Rzeszów): Żydzi w Jarosławiu w latach 1918–1938   Anna Jakimyszyn-Gadocha (Kraków): Żydowska opieka medyczna w międzywojennym Lwowie na przykładzie miejscowego oddziału Towarzystwa Ochrony Zdrowia   Maria van Beurden Cahn (Amsterdam): The Legacy of Jeremias Barth, a Jewish son of Rzeszów   Piotr Majdanik (Gliwice): Minchat chinuch Josefa Babada z Tarnopola – galicyjska perła halachy   NAUKA – PRASA – LITERATURA – MUZYKA I SZTUKA     Anna Jarmuszkiewicz (Kraków): Sylwetka naukowa Nelli Marguliesówny z Wydziału Filozoficznego Uniwersytetu Jagiellońskiego   Agnieszka Friedrich (Gdańsk): Reakcja prasy polskiej na zapis barona Maurice’a de Hirscha na szkolnictwo żydowskie w Galicji   Beata Wasser (Szczecin): Od galicyjskich Żydów w literaturze niemieckojęzycznej do wspomnień Niemców galicyjskich. Kulturowa reinterpretacja galicyjskich obrazów   Mirosław Czarnik (Rzeszów – Strzyżów): Fantazmatyczny charakter postrzegania Żydów w tetralogii galicyjskiej Juliana Stryjkowskiego   Sylwia Jakubczyk-ślęczka (Kraków): Życie muzyczne społeczności żydowskiej na terenie dawnej Galicji w okresie międzywojennym   Sławomir Pastuszka (Kraków): Podpisy wykonawców i inskrypcje fundacyjne elementów wystroju malarskiego synagog w Krakowie   HISTORIOGRAFIA I ŹRÓDŁA   Nazar Vaskiv (Lwów): Ukrainian-Jewish relations in Galicia at the end of the 19th and early 20th centuries: the historiography of the issue   Natalia Mazur (Rzeszów): Baza źródłowa i opracowania naukowe do dziejów Żydów powiatu jarosławskiego w latach 1918–1939 w zarysie   Tony Kahane (Londyn): Archival records from Galician towns during the period 1939–1943, and what these can teach us about the German occupation and the Holocaust   VARIA   Peter Konya (Preszów): Jews in Michalovce in the 18th – 19th centuries   Annamária Kónyová (Preszów): The Jews at the Preąov Evangelical College until 1918